Browsed by
Category: Tentoonstellingen

Het vrouwelijk universum van Rosa Loy

Het vrouwelijk universum van Rosa Loy

IMG_3839
Stroomdal, caseïne op doek (ong. 30 x 35 cm) 2012

(HONDERS) De tentoonstelling ‘Bilder Bergen’ van Rosa Loy in het Drents Museum hangt  sinds 24 september in de Abdij Kerk en komt daar prachtig tot z’n recht. Alleen dacht ik wel even met spijt, wat jammer dat deze expositie niet in Museum De Buitenplaats in Eelde plaatsheeft. Daar zou het nóg beter tot z’n recht komen.

Rosa Loy werkt op groot formaat, de schilderijen zijn kleurig en erg goed van compositie. Doordat ze binnen één schilderij vaak wisselt van perspectief krijg je geregeld de associatie met een droom. Opvallend is de afwezigheid van mannen, een kleine uitzondering daargelaten. Voor de verandering spelen mannen een bijrol, in de vorm van kleine wezentjes met fallische mutsjes. Of een man die opgaat in de stam van een boom.
Rosa Loy is samen met haar echtgenoot Neo Rauch één van de vertegenwoordigers van de Leipziger Schule. Op de Academie die zij volgde in Leipzig werd toentertijd nog op een traditionele manier kunst onderwezen, met veel aandacht voor technische vaardigheden. Zo werk Rosa Loy met caseïneverf die zij zelf vervaardigt. Een wateroplosbare substantie die van melkeiwit wordt gemaakt.
Melkproteïne wordt opgelost in water en daar wordt ammoniumcorbonaat aan toegevoegd. Dat wordt, samen met een druppeltje olie vermengd met pigment.

Een schilderij is voor Rosa Loy in de eerste plaats een abstracte compositie. En als ze begint met een schilderij kiest ze een bepaald palet van kleuren, die meestal gerelateerd zijn aan een seizoen. Pas daarna ontstaan de figuren. Mens, dier en natuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Langs al deze schilderijen lopend merk ik dat ik zin krijg om zelf aan de slag te gaan. Het is inspirerend, het is anders dan alles wat ik tot nu toe gezien heb. Het is supervrouwelijk werk. Dit gaat over sterke vrouwen die actief zijn. Het is dromerig zonder dat het zoet is. Het is nergens gekunsteld, ze gebruikt geen maniertjes… nee, dit is iemand die in staat is vanuit haar verbeelding te werken. Ik ben er diep van onder de indruk. Haar vakmanschap zet ze in om prachtige schilderijen te maken waarvan je niet denkt: ‘wat knap gemaakt’. Haar schilderijen laten zich lezen als verhalen, die door iedereen weer anders geïnterpreteerd worden. Je vermoedt dat er iets mee bedoeld wordt, maar je weet het niet zeker. Juist het feit dat je je afvraagt, wat zie ik hier nu precies, zorgt ervoor dat je ernaar blijft kijken.

Rosa Loy ‘Bilder Bergen’ 
Drents Museum
t/m 18 maart 2018

Vanessa Bell : zoeken naar vrijheid

Vanessa Bell : zoeken naar vrijheid

 

by Vanessa Bell (nÈe Stephen), oil on board, 1912
Vanessa Bell: ‘Virginia Woolf’ (1912) olieverf op karton (40x34cm). copyright: 1961 – Estate of Vanessa Bell

(BOS) Dit portret van de Engelse schrijfster Virginia Woolf werd geschilderd door haar oudste zuster Vanessa Bell (1879-1961). Het hangt op de grote overzichtstentoonstelling van Vanessa Bell in Londen. Vanessa Bell was lid van de zogenaamde Bloomsbury Group, bestaande uit schrijvers, intellectuelen en schilders die de moderne cultuur in Engeland vorm gaven.

Als je kijkt naar wat er rond 1900 gewoonlijk geschilderd werd, zie je meteen hoe modern, licht en speels het werk van Vanessa Bell is. Geel en rood zijn de kleuren die haar werk domineren, wat ook betekent dat er van drama nauwelijks sprake is, al biedt het blauw in dit schilderij daaraan een mooi tegenwicht. De Engelsen in haar tijd vonden het maar wonderlijk zoals ze schilderde. Ze had immers haar opleiding vaan het voorname Royal Academy gedaan en les gehad van schilderberoemdheden als John Singer Sargent en James McNeill Whistler.
In 1901 sloeg haar aanvankelijk wat academische stijl vrij plotseling om in een zoeken en experimenteren. Daar werd verbaasd tegenaan gekeken. Het zijn steeds abstracter wordende vormen, tot ze vanaf 1910 als eerste Engelse kunstenaar helemaal abstract ging werken in composities met cirkels en vierkanten. Abstract, maar toch heel schilderachtig. Het beweeglijke en onbekommerde in haar schilderijen doet denken aan het werk van Henri Matisse. Virginia Woolf typeerde haar werk als van een ‘ruwe welsprekendheid’.
Vanessa Bell keek gretig naar de artistieke ontwikkelingen op het continent en ging al snel haar eigen weg in een vrije, moderne, decoratieve stijl met een heel persoonlijk palet. In dat opzicht was ze een van de belangrijkste gangmakers van de Bloomsburygroep. Wat Virginia in haar boeken nastreefde, vrijheid en een onconventionele stijl, bereikte Vanessa in haar schilderijen.
Zo lijkt dit portret van haar zuster met een breiwerkje in onze ogen misschien wat braaf, maar dat was het in 1912 toen het werd geschilderd zeker niet. De avant-garde in Europa was immers nog maar net van start gegaan. Je ziet aan de manier waarop Vanessa Bell alles opdeelde in kleurvlakken, dat het een ongewoon en experimenteel portret is. Daarin benadrukt ze het karakter en de houding van Virginia zoals ze die weergeeft met opgetrokken schouders weggedoken in de hoge fauteuil. Het is een vorm- en kleurexperiment, maar het is ook een psychologisch portret.
Op dezelfde gedurfde en schilderachtige manier maakte Vanessa Bell karakteristieke interieurstudies en portretten van de andere leden van de Bloomsbury Group. Een aangename kennismaking met de moderniteit.

Tentoonstelling 8 februari t/m 14 juni in de Dulwich Picture Gallery
Ontdek het verhaal achter Bell’s portret van David Garnett door co-curator Ian Dejardin:

Samen maar toch apart

Samen maar toch apart

de-weg-door-het-bos-1993-olie-op-doek
Martine Antonie Röling ‘De weg door het bos’ Olieverf op doek (1993).

(HONDERS) – Nog drie weken lang zijn in de prachtige interieurs van kasteel het Nijenhuis de schilderijen te zien van Martine Antonie Röling (1909 – 2006) pseudoniem van Tonny Röling-Grolle, moeder van Marte Röling. Ze schilderde veel landschappen met figuren waar kleur en beweging centraal staan. De voorstellingen zijn geen weergave van de zichtbare werkelijkheid, maar het lijken meer verwijzingen of aanduidingen, ze doen denken aan ‘droomschilderijen’, die een ideële werkelijkheid verbeelden, als van een aards paradijs. Bijzonder is dat deze kunstenaar tijdens haar leven niet op zoek was naar erkenning van haar werk en weinig exposeerde.

Marte Röling heeft met deze tentoonstelling een ode willen brengen aan haar moeder Martine Antonie Röling en aan het vak van kunstenaar wat ze het mooiste beroep vindt dat er bestaat. Zelf exposeert ze haar recent gemaakte ‘droombeelden’ in de tuinzaal. Objecten en beschilderde foto’s met gefantaseerde, vaak niet-uitvoerbare sculpturen op locaties over de hele wereld. Zowel volgens Martine Antonie en Marte Röling heb je dromen nodig om kunst te kunnen maken, maar is discipline minstens zo belangrijk. Het kunstenaarschap is vooral hard werken vanuit een enorme gepassioneerdheid en gedrevenheid.

marte-roling-duif
Marte Röling, Duif


Martine Antonie & Marte Röling – Droomwerk  is een dubbeltentoonstelling van Marte Röling (1939) en haar moeder Martine Antonie  – Kasteel het Nijenhuis, ‘t Nijenhuis 10 Heino
T/m 22 januari 2017

Is het wat, bij de Fundatie?

Is het wat, bij de Fundatie?

1917-kokoschka-zelfportret
Oskar Kokoschka, zelfportret 1917

(BOS) – Is het wat, de tentoonstelling ‘Zie de mens’ in Museum de Fundatie in Zwolle met honderd portretten? We gingen kijken en verlieten na afloop met een gemengd gevoel het museum, zoals de laatste jaren wel vaker bij thematentoonstellingen in De Fundatie. Er is vaak veel te zien, in het qua route misleidende labyrint van zalen, trappen en gangen. Maar welk verhaal wordt ermee verteld, wat is de kunsthistorische waarde?
Ook nu vraag je je af wat de keuze heeft bepaald voor de honderd kunstwerken op ‘Zie de mens’. Het jaartal, blijkt. Vanaf 1917 is bij elk jaar een schilderij gekozen. Een nogal mager uitgangspunt.

Neo Rauch
Maar hoe is ‘Zie de mens’? Het is wat het is. Honderd portretten in allerlei media uitgevoerd, van het geschilderde zelfportret van Oskar Kokoschka uit 1917 tot het onlangs door het museum verworven schilderij van Neo Rauch van een trommelslager. En alles daar tussenin, films, foto’s. sculpturen en tekeningen. Het zijn ook niet allemaal portretten, het gaat om honderd afbeeldingen en uitbeeldingen van mensen. Het hadden er ook honderd andere kunnen zijn. Over alles valt wel wat moois te schrijven, alles is wel interessant.
Francis Bacon
Zoals het expressieve zelfportret van een ontredderde Kokoschka, een foto van Winston Churchill zonder sigaar die Yousuf Karsh maakte, het intrigerende schilderij van Milan Kunc, waar je een tijdje naar blijft kijken om de titel ‘What a Coincidence uit 1986 te kunnen verklaren, de mysterieuze Sfinx van Francis Bacon of de enigszins huiveringwekkende foto van Lee Miller uit 1945 wanneer ze een bad neemt in de badkamer van Hitler.
Genoeg kijkavontuur. Aan de meeste kunstwerken ligt het niet. Het zit ‘m in de vrijblijvendheid van zo’n tentoonstelling.  Je hebt een hoop mooie dingen gezien, maar waar ging het over en waarom eigenlijk?

Zie de Mens
Museum de Fundatie, Zwolle
t/m 15 januari 2017

Nikolaï Astrup, naïeve schilder

Nikolaï Astrup, naïeve schilder

n_astrup-varnatt_i_hagen
Nikolaï Astrup – Voorjaarsnacht –  86 x 105 cm – olie op doek  – 1909

(HONDERS) – Wat doe je op een sombere dag? Wij gingen naar Emden, naar de Kunsthalle om het werk te zien van Nikolai Astrup (1880- 1928). Een Noorse schilder die in zijn eigen land heel bekend werd, maar daarbuiten minder. Hij groeide op in Âlhus in Jølster, waar zijn vader dominee was. Als je de tentoonstellingsruimte binnenloopt, zie je op één van de eerste schilderijen het witte kerkje afgebeeld in het landschap. Op een ander schilderij staan kinderen door een raam te kijken van de Pastorie. Heel realistisch geschilderd.

Hij noemde zichzelf een naïeve naturalistische schilder. Woonde een tijdje in Parijs en in Duitsland, maar vestigde zich later weer in Jølster, waar hij trouwde met Engel en met haar acht kinderen kreeg. Helaas was zijn gezondheid niet goed en stierf hij al op 47 jarige leeftijd.

Voorjaarsnacht
Wat mij het meest opvalt is zijn behoefte om alles heel gedetailleerd uit te werken. Daardoor vind ik de schilderijen die hij bij nacht geschilderd heeft, eigenlijk het meest interessant. Zo ook het schilderij dat hierboven staat afgebeeld. Vroege voorjaarsnacht heet het. Een ongewone situatie, mensen die in het avond-maanlicht in een moestuin aan het werk zijn.
Hij leefde met de seizoenen, hij probeerde de stemming en de sfeer van de verschillende jaargetijden vast te leggen, niet alleen in schilderijen maar ook in de vele houtsneden die hij maakte.
De tentoonstelling NIKOLAI ASTRUP is nog tot 22 januari 2017 te zien in de Kunsthalle Emden.

Bekijk ook het filmpje:

Schoonheid en esthetiek

Schoonheid en esthetiek

midsummer-large
Albert Moore, Midsummer

(HONDERS) – Zaterdag 10 december werd de tentoonstelling Albert Moore, over schoonheid en esthetiek geopend in de Dorpskerk naast Museum de Buitenplaats. De opening werd verricht door Mrs Reyahn King, Chief Executive, York Museums Trust. Ze benadrukte dat ze het knap vond dat directeur Patty Wageman deze tentoonstelling in zo korte tijd georganiseerd had. David van Laar zong liederen van John Dowland en Henry Purcell, begeleid door luitist Arjen Verhage.

Fresco’s
Zodra je werk van Albert Moore bekijkt voelt het alsof je in een andere tijd stapt. 150 jaar terug? Nee, dat niet eens. Want de schilderijen zien er beslist niet ouderwets uit. Maar ze doen ergens denken aan fresco’s. En de kleuren zijn zo anders dan bij zijn tijdgenoot Alma Tadema, waar momenteel een expositie van te zien is in het Fries Museum. Het allermooiste werk vond ik toch wel ‘Midsummer’. Naast de oranje gewaden de mintgroene waaiers. Waaiers?

Pompeiï
Albert Moore ontleende zijn motieven aan afbeeldingen van Griekse vazen en hij was in Pompeiï geweest. Vrouwen dragen vaak doorzichtige draperieën. Verder gebruikte hij alles wat hij interessant vond, of het nu in een bepaalde tijd hoorde of niet. In zijn tijd werd hij gezien als een moderne avantgardistische schilder, en werd niet door iedereen begrepen en gewaardeerd. Toen niet en daarna ook niet want dit is de allereerste solotentoonstelling in Nederland van zijn werk!

Albert Moore. Over schoonheid en esthetiek – 10 december t/m 19 maart 2017
Museum de Buitenplaats, Eelde

Hodler, Monet en Munch

Hodler, Monet en Munch

img_7717-kopie
(BOS) – Er waren opvallend weinig interessante tentoonstellingen deze maanden in Parijs. Maar omdat in Musée Marmottan Monet een expositie rond Hodler, Monet en Munch te zien was, gingen we toch op stap. Parijs zo rond de feestdagen is sowieso de moeite waard. Marmottan is een klein museum met een eigen, tamelijk grote collectie schilderijen van Claude Monet. Een aantal daarvan was ingezet als onderdeel van een tentoonstelling waarin dat werk samen met schilderijen van Hodler en Munch was samengebracht in een voorbeeldige samenhang qua onderwerp, thema en schildertrant, ondanks de grote verschillen in stijl tussen de drie kunstenaars.

Natuurdrama
Het werd druk bezocht, we moesten tussen de andere bezoekers en twee rondleidingen laveren, maar met wat geduld en enige behendigheid lukte het toch om een mooie indruk te krijgen van het werk van deze drie avant-gardisten. Wat was hun gemeenschappelijkheid vooral? Lak hebben aan vooroordelen en verwachtingen, en veel gevoel voor sfeer, kleur en natuurdrama in schilderkunstige betekenis. De bergseries van Hodler waren op zich al de moeite waard om daarvoor naar Parijs te gaan. Typerend voor deze drie kunstenaars is ook dat ze in de natuur zelf schilderden, ongeacht zomer, winter of weersomstandigheden, ter plekke op zoek naar de geheimen van kleur en atmosfeer. Een tentoonstelling die uitnodigt om zelf te gaan schilderen.
Tot 22 januari te bezoeken. Dinsdag t/m zondag 10-18 uur. Rue Boilly 2, Parijs.